SAMENVATTING LEZING OVER FRANCINE HOUBEN.

                                                                     Vereniging Sittards Verleden

                                           14 november 2024

 

Begin 2024 heb ik een lezing gehouden over de bekendste architect van Sittard, Jos Wielders.

Vandaag heb ik het over Sittards beroemdste architect, Francine Houben.

Francine is de grande Dame van de Nederlandse architectuur , die ook meedraait aan de internationale top.

Francine is geboren in 1955 in Sittard op de Walramstraat 20, nadat haar ouders eerst in Sittard in hotel Modern van Jos Wielders hadden gewoond. Zij was de vierde van vijf kinderen.

Haar vader was jurist en haar grootvader geschiedenisleraar en burgemeester van

St. Odiliënberg.

De vader van Francine studeerde rechten in Nijmegen en kwam daar de moeder van Francine tegen. Hij kreeg een baan bij DSM en ging vanuit Roermond met zijn gezin (toen nog 2 kinderen) naar Sittard.

In 1959 verhuisden ze naar Heerlen, waar het hoofdkantoor van DSM was gevestigd.

Toen in Groningen gas werd gevonden ging haar vader bij de Gasunie in den Haag als directiesecretaris werken. Na 4 jaar verhuisde het gezin naar Groningen.

In totaliteit is Francine 12 x verhuisd, alvorens ze samen met Erick van Egerath (haar toenmalige echtgenoot) een huis bouwde aan de Kralingse Plas in Rotterdam, waar ze nu nog steeds woont.

 

Francine ging aan de TU Delft architectuur studeren, omdat twee van haar broers er ook al student waren.

Samen met medestudenten Henk Döll en Roelf Steenhuis speelde zij zich in de kijker door in 1980 in hun studentenperiode, de prijs te winnen voor het ontwerp van sociale woningbouw aan het Kruisplein in Rotterdam (dat er nog steeds staat).

In 1984 is zij cum laude afgestudeerd. En in dat jaar sluiten Erick van Egerath en Chris de Weijer zich bij hun 3 medestudenten aan en richten zij met hun vijven architectenbureau Mecanoo op.

In Delft openen ze een kantoor in een historisch pand, dat na diverse verbouwingen inmiddels ruimte biedt aan ca. 130 medewerkers.

Het bureau ontwerpt een architectuur die gebaseerd is op de mens, de context van de omgeving en duurzaamheid. Ik kom hier later nog op terug.

Het landschap is voor Francine vaak leidend en dan met name de heuvels. Dit komt volgens haar door haar jeugdherinneringen aan de heuvels in Limburg. Niet alleen liggen veel van haar bouwwerken op (kunstmatig aangelegde) glooiingen, maar ook worden golvende lijnen vaak in haar ontwerpen toegepast.

Het hoogtepunt van haar vereniging tussen landschap en gebouw is het ontwerp uit 2018 van het Centrum voor de Kunsten in Kaohsiung (Taiwan).

 

In Nederland kreeg Francine Houben, met haar bureau Mecanoo, in 1998 grote bekendheid toen zij de bibliotheek van de TU Delft realiseerde. De bibliotheek is als het ware in het landschap geschoven. Een soort opgetild tapijt door een gecreëerde heuvel, die verwijst naar het Limburgse landschap dat Francine zo erg waardeert. Een kegel prikt als een punaise het landschap en het gebouw aan elkaar.

In Limburg had ze al in 1994 de woonbebouwing aan het herdenkingsplein in Maastricht gemaakt.

Andere gebouwen van haar hand in Limburg zijn:  de Rabo bank in Sittard (2014), Paviljoen Chateau St. Gerlach (2017) en het Stadskantoor in Heerlen (2023).

Ook maakte ze een ontwerp n.a.v. een prijsvraag voor de hoogbouw op het

Burg. Van Grunsvenplein in Heerlen (Lange Jan en Lange Lies, 2003) een verwijzing naar het mijnverleden. Dit woongebouw is nooit gerealiseerd.

Wel wordt binnenkort gestart met de nieuwbouw van de Rivoli-bioscoop in Heerlen.

In Maastricht heeft ze nog een uitbreiding van het Kruisherenhotel ontworpen, dat zich nu in de bouwvergunningsfase bevindt.

 

De St. Maria van de Engelen Kapel (2002) in Rotterdam is een van haar favoriete gebouwen.

Enkele andere ontwerpen van haar in Nederland zijn: Hilton hotel Schiphol (2015), Montevideo Rotterdam (2015), Lochal Tilburg (2017), Hoofdkantoor Eurojust den Haag (2017), en het hoofdkantoor van de Nederlandse Bank in Amsterdam (bijna gereed).

In Rotterdam wordt momenteel gewerkt aan de renovatie van Museum Boymans-van Beuningen.

Enkele spraakmakende gebouwen in Europa zijn: Theater en Conferentiecentrum in Lleida (Spanje) uit 2010, de Bibliotheek in Birmingham (2013), KRONA in Kongsberg (Noorwegen ) uit 2015,  het Paleis van Justitie in Cordoba (2017), het Museum in het Engelse Perth (2024)  en de Europese Investeringsbank in Luxemburg (oplevering 2025).

Bekende mondiale ontwerpen zijn : de Hengkuk toren in Seoel (2015), het Cultureel Centrum in Shenhzen in China (2019), de M. L. King Herdenkingsbibliotheek in Washington (2020), de Public Library in New York (2023), het Natuurhistorisch Museum in Abu Dhabi (klaar in 2025) en de Centrale bibliotheek van Macau in China die ook in 2025 wordt opgeleverd.

Haar “piece de resistance” is echter het Centrum voor de Kunsten in Kaohsiung  uit 2018.

 

Francine en haar bureau Mecanoo hebben meer dan 100 prijzen gewonnen, waaronder de belangrijkste:

  >  2008  Zakenvrouw van het Jaar.

  >  2009  International design Award;

  >  2014  Female Architect of the Year;

  >  2019  Prix de Femmes Architecs;

  >  2021  World Architects Winner of Public Votes (M. L. King Library Washington);

  >  2022  European Prize for Architecture Mies van der Rohe Award;